اولین‌ها
بیلی مک کلور اولین بازیکن خارجی در تاریخ فوتبال ایران است. او عضو تیم آماتورهای لیورپول بود. ویلی سال ۱۳۵۶ حضور بسیار کوتاهی در پرسپولیس داشت و یک گل هم در لیگ تخت جمشید به ذوب آهن زد. او با ۳۰ بازی ملی برای نيوزلند، در جام جهانی ۱۹۸۲ نیز بازی کرد.
بعد از انقلاب، آلن اسکات پیکاک اولین خارجی بود که در فوتبال ایران حضور یافت. این بازرگان جوان انگلیسی مدتی در ترکیب تیم پیام مشهد بازی کرد.
استقلال تهران از بدو تاسیس این تیم تا سال ۱۳۷۹، هرگز از بازیکنان خارجی استفاده نکرد. رأفت قلی‌‌یف از جمهوری آذربایجان اولین بازیکن خارجی این تیم است و با این تیم در لیگ ایران قهرمان شد.
برترین‌ها
آلن ویتل که سال ۱۹۷۲ توسط سر آلف رمزی به تیم ملی انگلستان هم دعوت شده بود، سال‌ها در لیگ برتر فوتبال انگلستان برای اورتون و کریستال پالاس بازی کرد. او سال ۱۹۷۷ به ایران آمد و ۱۵ گل در یک فصل برای پرسپولیس به ثمر رساند.
لئون استپانیان در سال ۱۳۷۴ برای بازی در تیم آرارات از ارمنستان به تهران آمد. او سپس ۱۰ سال برای سپاهان اصفهان بازی کرد و تا پایان حضورش در ایران به فوتبال اصفهان وفادار ماند.
آرمناک پتروسیان دروازه‌بان تیم ملی ارمنستان از مهم‌ترین عوامل قهرمانی سپاهان در دومین دوره لیگ برتر فوتبال ایران بود. المیر تولیا دروازه بان مقدونیه‌ای صباباتری و عیسی اندوی دروازه‌بان سنگالی ذوب آهن نیز روزهای موفقی را در فوتبال ایران سپری کردند.
عماد محمد از پر افتخارترین بازیکنان تاریخ فوتبال آسیاست. او با تیم ملی عراق، فاتح جام ملت‌های آسیا شد. در بازی‌های المپیک ضمن گلزنی، به مقام چهارم رسید. در ایران نیز ۵۷ گل در طول پنج سال برای سپاهان به ثمر رساند. عماد محمد، گلزن‌ترین بازیکن خارجی در تاریخ لیگ برتر ایران محسوب می‌شود.
آدريانو آلوز از سری "د" فوتبال برزیل، به سنت پائولی آلمان رفت و بی هیچ توفیقی سر از تیم دسته اولی شهاب زنجان در آورد! این بازیکن ۳۳ ساله تاكنون در پنج تيم لیگ برتری استقلال اهواز، مس کرمان، سايپا، داماش گیلان و ملوان بندر انزلی بازی كرده و ۴۷ گل در لیگ برتر به ثمر رسانده.
دانیل اولرومشش سال قبل، از شوتینگ استارز نیجریه به تیم دسته اولی پاسارگاد آمد و ۲۸ گل برای این تیم به ثمر رساند. او ۹۰ بازی برای ابومسلم مشهد انجام داد که حاصل آن ۲۶ گل بود. سال ۸۶ هم آقای گل شد. دنی که همسر ایرانی دارد، الان در تراکتورسازی نیمکت نشین است و گفته می‌شود قرار است با آرفی در پرسپولیس معاوضه‌اش کنند.
ابراهیم توره اهل سنگال است اما از وداد مراکش به پیکان پیوست و بعداً به پرسپولیس و سپاهان رفت. او اگرچه مهاجم موفقی در تمام این تیم ها بوده اما مسافرت‌هایش به سنگال و غیبت‌های طولانی او، مثل سه کارته شدن عجیبش قبل از شصت و ششمین داربی تهران نیز زبانزد است.
فابیو جان واریویک برزیلی که از تیم بلنسس در دسته برتر فوتبال پرتغال به فولاد اهواز پیوست. این هافبک خلاق، ۳۵ بازی برای فولاد و ۵۴ بازی در استقلال تهران انجام داد و الان عضو سپاهان است.
ادر لوسیانو ملقب به ادینیو، سابقه بازی در جیل ویسنته پرتغال را هم دارد. او سه سال است به ایران آمده و طی این مدت ۳۱ گل برای مس کرمان به ثمر رسانده. ادینیو بهترین کاشته‌زن در فوتبال ایران است.
ایگور کاسترواز کوریتیبا در سری ب فوتبال برزیل به ذوب آهن اصفهان آمد و تاکنون ۶۷ بار برای این تیم به میدان رفته و ۲۳ گل هم به ثمر رسانده.
ایوان پتروویچ
از اف کی اوبیلیچ صربستان به ابومسلم مشهد پیوست و سپس راهی پرسپولیس شد. پتروویچ الان در شاهین بوشهر بازی می کند و گفته می شود هیچ بازیکن خارجی در ایران، مثل او نتوانسته زبان فارسی را بیاموزد.پتروویچ هم اخیراً از پرسپولیس به فیفا شکایت کرده است.
اکوستنی گیلائوریهافبک قدرتی اهل گرجستان در سال ۸۳ برای استقلال بازی کرد. مطبوعات به او لقب کورتانیدزه استقلال را داده بودند. یعنی هموطنش که آن سال‌ها قهرمان سنگین وزن کشتی آزاد جهان و مرد سال ورزش گرجستان بود.
احمد کاظمبا تیم پاس تهران در دوران سرمربیگری مصطفی دنیزلی، بازی های بسیار خوبی به نمایش گذاشت.
عیسی ترائورهاهل مالی که هفت سال است در تیم های مختلف ایران توپ می‌زند نیز از جمله برترین خارجی‌های تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران بوده است. او پسر عمویش علا ترائوره را هم در این لیگ شاغل کرده.
مهند مهدی النداوی این عراقی در آخرین سال لیگ آزادگان و اولین دوره لیگ برتر برای نفت آبادان توپ زد. او آقای گل آخرین دوره لیگ آزادگان فوتبال ایران است.
عبدالوهاب ابوالهیل یک عراقی موفق دیگر در فوتبال ایرات که ۸۸ بار برای سپاهان اصفهان بازی کرد و زوج بسیار خوبی برای عماد محمد بود.
اشپیتیم آرفیاین آلبانیایی‌تبار اهل کوزوو، از لیگ منطقه‌ای آلمان به ایران آمد و در لیگ هشتم، پس از برهانی در رده دوم جدول گل زنان ایستاد. آرفی که در آلمان مدل تبلیغاتی بود، حالا در پرسپولیس نیمکت‌نشین است.
بدترین‌ها
اگرچه تهیه فهرستی از ۲۰ بازیکن موفق در تاریخ فوتبال ایران کار دشواری است، اما رقابت در فهرست بدترین بازیکنان خارجی شاغل در فوتبال ایران، بسیار نفسگیر بوده است! برای جلوگیری از طولانی‌شدن مقاله، نام بسیاری از بازیکنانی که استحقاق حضور در این فهرست را داشتند، از قلم افتاده است!ترتیب بازیکنان زیر، به معنای بدتر بودن آن‌ها نسبت به یکدیگر نیست.
چیکواین بازیکن نیجریه‌ای در سومین دوره لیگ برتر به فولاد پیوست و چندان هم به میدان نرفت. یکی از نکات مسئله‌ساز، عدم همخوانی برخی علاقه‌های او با عرف اجتماعی در ایران بود. وقتی چیکو از ایران رفت، بدهی سنگینش به آجیل فروش محل اسکان خود را نیز تسویه نکرد!
فابریتیسواز برزیلی بودن فقط نامش را یدک می‌کشید و کسی متوجه نشد او و رافائل گومز سال ۸۲ چگونه سر از استقلال تهران در آوردند. فابریتسیو در پاسخ به انتقادات، جمله‌ای ماندگار را به زبان آورد و گفت: «اگر تکنیک داشتم که به ایران نمی‌آمدم. می‌رفتم بارسلونا!»
کارلوس ریوه‌را و خوزه تورس این دو پانامایی در سال ۸۴ به پرسپولیس آمدند. آن‌ها جمعاً یک بازی برای این تیم انجام دادند و به دلیل کهولت سن، خیلی زود به کشورشان برگشتند.
سان جاناین مقدونیه‌ای به طرز عجیبی در زمان سرمربیگری ناصر حجازی به استقلال پیوست و پس از مدتی کوتاه و حضوری ناموفق از این تیم جدا شد.
زیاد شعبو و طارق جبان سوریه‌ای ها در زمان مدیریت محمدحسن انصاری فرد به پرسپولیس پیوستند. انصاری فرد در راه آهن شهرری نیز محمد زینو و محمود امنه را از همین کشور به خدمت گرفت که جذب این چهار بازیکن در مجموع، منجر به خروج صدها هزار دلار ارز از ایران شد.
سامبو چوجی در زمان سرمربیگری علی پروین از نیجریه به پرسپولیس پیوست، از ساده‌ترین اصول فوتبال بی اطلاع بود. سرمربی پرسپولیس، نام خانوادگی او را "جوجه" تلفظ می‌کرد.
پائولو دی کارمو در زمان سرمربیگری افشین قطبی و با این عنوان که آقای گل فوتبال برزیل است به ایران آمد. اما بعداً مشخص شد که عضو یک تیم محلی در برزیل است که مدیرعاملش اهل کره جنوبی است. دی کارمو با ده‌ها هزاردلاری که از پرسپولیس گرفت، در برزیل یک مغازه پرنده فروشی باز کرد.
رونی کوکل در لیگ منطقه‌ای غرب آلمان دروازه‌بانی می‌کرد و ناگهان به پیکان پیوست. حاصل حضورش در ایران این جمله قابل تامل بود: «یکی از مربیان برای قرار گرفتن من در ترکیب اصلی از من پول می‌خواست.»
رافائل آدریوپیش از پیوستن به پرسپولیس و ثبت کارنامه‌ای بسیار ضعیف، کامنتی در سایت فدراسیون فوتبال استرالیا گذاشته و خودش را معرفی کرده بود تا یک تیم او را جذب کند.
جان دی نگودی که عضو ابومسلم مشهد بود، به تنهایی توانست دو بار در فوتبال ایران تاریخ‌ساز شود. ابتدا وسط بازی با ملوان بندرانزلی، به کنار زمین رفت و در میان حیرت تماشاگران ادرار کرد. یک سال بعد که عضو تیم پیام بود، در بازی مقابل تربیت یزد در وسط زمین شروع به ضرب و شتم بازیکنان حریف، تماشاگران و مسئولین کرد.
عراقی‌ها
از جمع عراقی های شاغل در ایران، خالد ابراهیم در ابومسلم، نوری صبری و علی کریم در مس کرمان، صالح سدیر در راه آهن ری و حسام فوزی در پگاه رشت هر یک به تنهایی به خاطر حضورشان مقادیر قابل توجهی ارز از کشور خارج کردند.
برزیلی‌ها
كارلوس سانتوز، دنيس سانتوز، وسلی برازیلیا، رودريگو، جوئلسون داسيلوا و رودريگوئز از برزیلی‌های بی‌شماری هستند که طی سال‌های اخیر به ایران آمدند و گلی به سر تیم‌هایشان نزدند.
آرژانتینی‌ها
ماكسی گوفر، دانيل رومرو، آندرسون اليويرا در شهرداری بندرعباس و میگوئل آلبرتو بارتو در پیکان نیز از جمله آرژانتینی‌هایی بودند که علت آمدن و رفتن‌شان نامشخص ماند.
مهدی رستم پور
تحریریه: بهمن مهرداد
نوشته شده توسط دانلود عکس و کلیپ ورزشی در سه شنبه ششم مهر 1389 ساعت 16:35. - لينک ثابت
اخبار